Optometrysta

Optometrysta to wyuczony i regulowany zawód medyczny – został on sklasyfikowany pod kodem 229501. Zgodnie z ustawą o zawodach optometrystą w Polsce może zostać osoba z wykształceniem wyższym, która ukończyła studia z tytułem magistra lub studia podyplomowe. Optometrysta tak samo jak lekarz posługuje się indywidualnym numerem nadawanym przez Towarzystwo Optometrii i Optyki PTOO. Optometrysta ma również uprawnienia do wystawienia recepty na korekcję okularową, soczewkową i pomoce optyczne.

W wielu krajach europejskich, to optometrysta jest specjalistą pierwszego kontaktu w zakresie widzenia. W Polsce coraz więcej osób poszukuje optometrysty, który specjalizuję się w badaniach refrakcji (badanie wzroku). Dobiera odpowiednią korekcję okularową, przepisuje soczewki kontaktowe, a także prowadzi rehabilitację wzroku. Ponadto, optometrysta sprawdza, czy w układzie wzrokowym nie występują patologiczne zmiany chorobowe. W przypadku ich obecności, kieruje pacjenta do lekarza okulisty lub innego specjalisty w celu dalszej diagnostyki i leczenia.

Optometrysta to specjalista, który specjalizuje się w dobieraniu korekcji okularowej i soczewek kontaktowych. Niektórzy optometryści również zajmują  się diagnozowaniem zaburzeń widzenia obuocznego i terapią widzenia, która ma na celu przywrócenie sprawności układu wzrokowego oraz dobieraniem pomocy dla słabowidzących osób.

Kiedy należy zgłosić się do optometrysty?

Wtedy gdy pojawiają się problemy z niewyraźnym widzeniem, zamazywaniem obrazu, zmęczeniem oczu, czy inne dolegliwości, które mogą mieć związek ze wzrokiem (bóle głowy, oczu, problemy z koncentracją) lub gdy chcemy nosić soczewki kontaktowe, optometrysta powinien być naszym pierwszym wyborem. W przypadku stanów zapalnych oka, wbitego ciała obcego lub innych patologii  w układzie wzrokowym lepiej zgłosić się do okulisty.

Badania wzroku warto robić kontrolnie nawet, gdy nie ma żadnych problemów z widzeniem, gdyż nie wszystkie wady wzroku dają dolegliwości i mogą być przeoczone. Dlatego kontrolę rutynową warto wykonać przynajmniej raz w roku. Osoby korzystające z okularów regularnie powinny wykonywać badanie, z uwagi na fakt że wada wzroku nigdy nie jest stała i może się zmieniać przez całe życie.

Optometrysta może przeprowadzać badanie wzroku zarówno u dorosłych, jak i dzieci. U młodszych pacjentów na szczególną uwagę zasługuje stan widzenia obuoczne, czyli jak i czy oba oczy współpracują ze sobą prawidłowo. Ma to kluczowe znaczenie w tym wieku, gdyż zaburzenia w widzeniu obuocznym mogą wpływać na problemy z koncentracją i efekty w nauce. Nadpobudliwość, ADHD, problemy w skupieniu uwagi mogą mieć bardzo często podłoże w źle funkcjonującym układzie wzrokowym. W związku z tym każde dziecko przed rozpoczęciem nauki w szkole powinno mieć skontrolowany wzrok nie tylko pod kątem wady wzroku, ale przede wszystkim w zakresie sprawności obuoczności.

U dzieci wiek ma duże znaczenie w przypadku postawienia diagnozy dotyczącej zaburzeń widzenia. Im szybciej zostanie wprowadzone leczenie, tym większe szanse na przywrócenie pełnej sprawności widzenia nawet w przypadku zeza. Warto wiedzieć, że dziecko nie wie, że może widzieć lepiej i bardzo często nie skarży się z powodu osłabionego wzroku, dlatego w ten sposób można przeoczyć najlepszym moment na postawienie trafnej diagnozy.

Wbrew panującym opiniom badanie wzrok u dziecka nie musi być poprzedzone zakraplaniem oczu. Optometrysta, który specjalizuje się w badaniach wzroku dzieci, w celu rozluźnienia akomodacji zamiast kropli porażających akomodację, wykorzystuje odpowiednie procedury badania, dzięki którym uzyskuje podobny efekt jak po zastosowaniu kropli.

Jak wygląda badanie u optometrysty?

Badanie optometryczne składa się z kilku etapów. Zawsze powinno być poprzedzone wywiadem, który pozwali na zdefiniowanie problemów i potrzeb pacjenta, a także na dostarczenie informacji o możliwych obciążeniach chorobowych, które mogą mieć wpływ na ostateczny wynik badania.

Kolejnym etapem jest sprawdzenie ostrości widzenia, bardzo często w noszonych dotąd okularach w celu określenia ile pacjent w  nich potrafi przeczytać. Następnym krokiem jest pomiar autorefraktometrem (badanie komputerowe), które określa jedynie kierunek wady wzroku, a nie jej dokładną wartość. Na podstawie wydruku z komputera nie wolno wykonywać okularów, jest to poważny błąd w sztuce.

Bardzo często optometrysta wykorzystuje lampę szczelinową (biomikroskop), który pozwala ocenić stan przedniego odcinka oka, rozpoznać np. zaćmę lub zmętnienia rogówki po przebytym zapaleniu oka. Wynik tego badania może być istotny w ustaleniu przyczyny dla, której pacjent ma trwale obniżoną ostrość wzroku.

Głównym etapem badania jest wykonie badania refrakcji, czyli dobranie jak najbardziej optymalnych szkieł okularowych, przy których pacjent uzyska jak najlepsze widzenie. W przypadku stwierdzenia zaburzeń widzenia obuocznego optometrysta może wykonać szereg różnych dodatkowych procedur w celu znalezienia przyczyny osłabionego wzroku.  W razie potrzeby może zlecić dodatkowe ćwiczenia usprawniające.

Dodatkowo specjalista na zlecenia pacjenta dobierze soczewki kontaktowe lub inne pomoce optyczne (np. lupy dla osób słabowidzących). W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w funkcjonowaniu narządu wzroku optometrysta może poprosić pacjenta o konsultację u innego specjalisty (neurologa, diabetologa, okulisty) w celu zastosowania odpowiedniego leczenia.